Orkun Kökcü: Van jeugdtalent tot landstitel als aanvoerder

Het transfergeweld van afgelopen zomer krijgt een enorm vervolg. De aanvoerder, Orkun Kökcü, die Feyenoord afgelopen maand naar het landskampioenschap loodste gaat een nieuw avontuur aan. Het Portugese SL Benfica neemt de Turks international namelijk over van de Rotterdammers.

Groningen
In de jeugdopleiding werd hem een dergelijke toekomst weleens voorspeld. Toch waren er ook regelmatig twijfels. Puur kijkend naar zijn tijd in Groningen kan zelfs gezegd worden dat Orkun zijn professionele carrière voor een groot deel te danken heeft aan zijn oudere broer Ozan. De speler van FC Eindhoven werd namelijk gescout voor de club uit het noorden. Terwijl grote broer Kökçü zijn kunsten mocht vertonen in de jeugdopleiding van FC Groningen pielde de twee jaar jongere Orkun een tijd lang op een bijveldje van het trainingscomplex. De in Haarlem geboren broers maken dagelijks de oversteek en in de schaduw van zijn broer valt Orkun op.

Als hij oud genoeg is, mag hij aansluiten bij de D-afdeling van de profclub. Zijn ongekende technische capaciteiten lieten menig jeugdtrainer versteld staan. ''Het was bijzonder dat Orkun al tweebenig bij ons binnenkwam. Hij kon daardoor beide kanten opdraaien en had zowel met rechts als links een geweldige pass in de benen'', aldus jeugdtrainer Bote Talsma. Zijn buitengewone klasse viel ook op in Rotterdam. Na drie jaar in de Groningse jeugd pikte Feyenoord Kökçü op. Samen met Lion Kalentjev, momenteel spelend voor Dovo in Utrecht, werd hij voor ongeveer €40.000 naar Rotterdam gehaald.

Rotterdam
Wellicht een ingewikkelde stap voor zo’n jonge speler. Het moet aangevoeld hebben als twee verschillende werelden, van het rustige Groningen naar de drukte in Rotterdam. Aanpassingsproblemen had de jonge Kökçü echter duidelijk niet. Na drie jaar in de jeugd bij Feyenoord te hebben gespeeld mocht hij zijn eerste profcontract tekenen bij de Stadionclub. ''Ik ben ontzettend blij en trots dat ik een contract heb mogen tekenen bij de mooiste club van Nederland'', zo zei de middenvelder destijds na het afwikkelen van de formaliteiten. Op dat moment speelde hij als 16-jarige in de Onder 17 van Feyenoord én Oranje Onder 17.

De verwachtingen waren hooggespannen rondom de flamboyante middenvelder. Met zijn intense wil om te winnen zette hij het spel regelmatig naar zijn hand. Zo ook in de UEFA Youth League van seizoen 2017/2018. Kökçü speelde een cruciale rol in de overwintering van het hoogste jeugdelftal van Feyenoord. Deze prestatie bleef niet onopgemerkt. Samen met een aantal van zijn ploeggenoten mocht Kökçü meetrainen met het eerste elftal van Giovanni van Bronckhorst. Vlak voor het winterse trainingskamp in Marbella was het grote moment daar.Kökçü

Debuut
In zijn eerste officieuze wedstrijd in de Spaanse stad liet hij direct zijn talent zien. Met twee doelpunten speelde hij een grote rol in de overwinning tegen VV Noordwijk. Een typerend begin voor de begaafde middenvelder. Niet veel later werd namelijk bekend dat hij in het komende seizoen zijn kans zou krijgen bij het eerste elftal. Van Bronckhorst herkende zijn talent, zeker na 17 doelpunten voor Feyenoord Onder 19.

Dat scoren geen probleem is voor de in Haarlem geboren Turk spreidt hij tentoon tijdens zijn officiële debuut. De bekerwedstrijd tegen VV Gemert is voor Kökçü namelijk het ideale scenario om te laten zien wat hij waard is. De toon is gezet. Deze toon heeft dezelfde hoogte als zijn debuut. In de uitwedstrijd tegen FC Emmen, 9 december 2018, mag Kökçü invallen voor zijn latere aanvoerder Jens Toornstra. Zijn blessure geeft Kökçü de kans zich op Eredivisieniveau te laten zien. Met een doelpunt en een assist was hij direct belangrijk voor zijn ploeg: ''Dit is waar ik altijd van heb gedroomd'', aldus Kökçü na de wedstrijd.

Achteraf bezien een opmaat voor veel meer mooie momenten. In zijn debuutseizoen speelde de Haarlemmer in 11 wedstrijden mee. Hij kon daarbij behoorlijk goede statistieken overleggen, met 3 goals en 4 assists een eerste seizoen waar hij zich niet voor hoefde te schamen: ''In de wedstrijden die ik heb mogen spelen heb ik het aardig gedaan.'' Met een vooruitziende blik keek hij destijds naar zijn verrichtingen: "Je hebt het gezien, ik kreeg kramp in de zeventigste minuut. Ik moet topfit worden. Het is belangrijk om wedstrijden te spelen. Dit seizoen heb ik niet veel wedstrijden kunnen spelen, ook niet in Jong.'' Het is dus geen verrassing te noemen dat Kökçü met zijn zelfkritische opvatting zichzelf heeft verbeterd tot de topspeler van nu.

Onbetwiste basisspeler
Voorafgaand aan het seizoen 2019/2020 neemt de middenvelder een voor hem ingewikkeld besluit. De voetballer heeft ervoor gekozen zijn interlandloopbaan te richten op het Turkse elftal, in plaats van het Nederlands elftal. Deze beslissing heeft geen invloed op zijn prestaties bij Feyenoord. Al snel tijdens de voorbereiding weet hoofdtrainer Jaap Stam dat hij Kökçü nodig heeft. Ondanks de inbreng van de middenvelder lopen de Rotterdammers achter de feiten aan. De prestaties zijn bijzonder wisselvallig en dus wisselt Stam veel. In de laatste wedstrijden van Stam zit Kökçü alleen maar op de bank.

Dit is voor Feyenoord en Kökçü weer een omslagpunt. Dick Advocaat wordt aangesteld als trainer en posteert de Haarlemmer zonder greintje twijfel in zijn basiselftal. Met Kökçü is Feyenoord bezig aan een daverende wederopstanding, als een ware Fenix reist de ploeg op uit de grauwe middenmoot van de Eredivisie. Helaas met een coronastop als besluit. De rol van Kökçü wordt eigenlijk iedere week substantieel groter. Toch is er ook kritiek. Zo scoort hij te weinig als aanvallende middenvelder en ontbeert hem de snelheid en de fysiek om het verschil te kunnen maken, tijden kunnen veranderen.

Contractverlenging?
In het buitenland is deze kritiek echter nog niet gearriveerd. Regelmatig stromen de geruchten binnen over de Turkse speler. Grote clubs als Chelsea, Barcelona, Arsenal, PSG en Galatasaray passeren de revue. Feyenoord trekt zich hier niets van aan en probeert de jongeling langer aan zich te binden. Na een maandenlang onderhandelen bereiken beide partijen in juni 2020 een overeenkomst. ''Afgelopen seizoen ging goed, maar ik wil meer en ik moet ook meer laten zien'', luiden de vastberaden woorden van een middenvelder die op zijn plek zit.

Zijn eerste volledige seizoen kan Kökçü dus met een gerust hart beginnen. Het was echter anders dan alle jaren daarvoor. Door de pandemie waren de stadions, zo goed als, leeg en werd Feyenoord financieel flink teruggeworpen. Dit had zijn uitwerking op de resultaten. Lang bleef de ploeg van Advocaat ongeslagen, maar wisselvalligheid zorgde voor een achterstand op de concurrentie. Ditzelfde kon eigenlijk gezegd worden van Orkun Kökçü. Na bijna twee jaar bij het eerste elftal werd veel van hem verwacht. Zijn prestaties vielen echter tegen.

Daarbij liep hij ook nog eens een zware enkelblessure op, waardoor hij meer dan twee maanden niet inzetbaar was voor Feyenoord. In zijn eerste volledige seizoen kwam Kökçü daardoor slechts aan 22 wedstrijden in de Eredivisie. Hij scoorde daarin drie keer en gaf drie assists. Eén van de spaarzame hoogtepunten was toch wel zijn loepzuivere knal in De Kuip tegen CSKA Moskou. Daarnaast mocht hij in september 2020 zijn langverwachte debuut maken voor het Turkse nationale elftal. Op dat niveau bleek het seizoen 2020/2021 toch zijn doorbraak. Hij speelde namelijk in zeven wedstrijden mee en mocht in juni 2021 mee met Turkije naar het EK.

Arne Slot
De kritiek op de jonge, maar zeer talentvolle middenvelder blijft aanhouden. In de zomer van 2021 is dat niet anders. Voor een aanvallende middenvelder zou hij te weinig scoren. De komst van Arne Slot betekende in het begin een rigoureuze omslag voor de middenvelder: "Ik heb weinig gespeeld (op het EK red.), maar wel gewoon getraind. Daarna heb ik tien dagen vakantie genomen, maar het team was al begonnen voor onze laatste wedstrijd was afgelopen. Dit jaar hebben we een andere aanpak en trainen we veel intensiever, dus achteraf was het niet slim."

Dit inzicht betaalde zich uit. Kökçü speelde voor het eerst meer dan 30 competitiewedstrijden in één seizoen. Hij was daarin betrokken bij zestien goals (zeven doelpunten, negen assists) en speelde ook nog eens twaalf Europese wedstrijden tijdens de surrealistische internationale opmars. De middenvelder toonde dit seizoen zijn aanpassingsvermogen. Slot zag namelijk een meer controlerende rol in het verschiet voor Kökçü. Op zijn beurt liet hij zijn voeten spreken. Dit zag Slot ook na de thuiswedstrijd tegen Heerenveen, waarin hij zich uitliet: ''Ik vond dat Kökcü heel erg goed speelde vandaag. Hij was niet de enige, maar dat is wat ik op het eind vertelde in de dug-out. Hij stopte vandaag ongelooflijk veel energie in de wedstrijd.''

Doorbraak
Met de vele kritiek die Kökçü te verduren kreeg in de voorbije jaren rekende hij voor het eerst af in de UEFA Conference League. In de thuiswedstrijd tegen Slavia Praag in de groepsfase liet hij op internationaal niveau zien wat hij in huis heeft. Met ontembare passie en kracht was hij overal op het veld te vinden en als kers op de taart schoof hij heel bekeken de 1-0 binnen. Veel mensen zagen toen in dat het talent van weleer was gegroeid en zich op kon maken voor een ongekende carrière.

Een onontkoombaar onderwerp is de fysieke gesteldheid van Kökçü. Lang oogde hij gemakzuchtig. Tot hij inzag dat het anders moest. In zijn laatste twee jaar bij Feyenoord was dit de rode draad die zijn ontwikkeling kenmerkte. Hij kon steeds verder gaan en dat kwam mede door zijn individuele trainingen bij een sportschool in de buurt. Na de wedstrijd tegen FC Drita heeft hij de knop omgezet. Vanaf dat moment kon Kökçü meer brengen, en met resultaat.

Kroonjuweel van Feyenoord
De kroon op zijn Feyenoord-carrière kwam het seizoen erna. De verloren Conference League finale gaf de middenvelder het idee dat hij met Feyenoord iets moois kon neerzetten. Over een vertrek heeft hij gesproken, maar zover kwam het niet. Kökçü zag in dat hij nog kon groeien.

Ondanks het vertrek van zijn grote vriend Tyrell Malacia gaat Kökçü met de borst vooruit aan de slag. Desondanks heeft hij een valse start. Door een blessure mist hij de eerste wedstrijd tegen Vitesse. Het zou, naast zijn schorsing tegen AZ, de enige competitiewedstrijd zijn die hij mist. Dat geeft aan hoe belangrijk Kökçü is voor de ploeg van Arne Slot. Hij is weliswaar minder vaak direct betrokken bij een doelpunt (elf keer in de Eredivisie), maar met zijn leiderschap en overtuigingskracht stuwt hij zijn ploeggenoten naar grotere hoogten. Hij is de onbetwiste aanvoerder van de kampioensploeg.

Als hij in vorm was, leek het wel alsof hij de bal niet kon verliezen. Zijn passing was risicovol, maar zuiver. Zijn sprints werden met de week sneller en krachtiger. En met zijn verdedigende arbeid zorgde hij mede voor een zeer sterk collectief. De wedstrijden in de UEFA Europa League als kwalitatieve hoogtepunten. De scouts zullen zijn wedstrijden tegen AS Roma nooit vergeten, maar bij Het Legioen zal het laatste fluitsignaal van de kampioenswedstrijd tegen Go Ahead Eagles in het collectieve geheugen gegrift staan.